Hoe haal je de beste muzikale prestaties uit mensen?

Hoe haal je de beste muzikale prestaties uit mensen?

Wat je geeft, krijg je terug.

Als dirigent moet je je verdomde bewust zijn van de manier waarop je feedback geeft. Want met jouw feedback maak of breek je het zelfvertrouwen van mensen. En daarmee heb je rechtstreeks invloed op hun muzikale kunnen. In dit blog lees je hoe je feedback geeft als een inspirator. Bijvoorbeeld met behulp van de I like – I wish methode.

Een waargebeurd voorbeeld

Eén dirigent maakte het wel heel bont met die feedback. Zijn koor had het plan om een concert te doen dat anders zou zijn dan alle concerten voor die tijd. Baanbrekend. Er zou in de hele regio over gesproken worden.

Wat was het idee? De koorleden zouden niet op een gewoon podium gaan staan. Maar op een rond podium. Met publiek aan alle kanten. Zonder rugdekking. En zonder dirigent voor hun neus.

Het idee werd enthousiast voorgelegd aan de dirigent. Zijn reactie? Dat is een te grote uitdaging. Ik denk niet dat jullie dit kunnen.

In de maanden die volgden hielden de bestuursleden voet bij stuk. Zij hadden een droom en wilden ‘m realiseren. Maar de dirigent hield vast aan zijn overtuiging. Dat is een te grote uitdaging. Ik denk niet dat jullie dit kunnen.

De repetities verliepen steeds moeizamer. De motivatie van de leden zakte met de week dieper in hun schoenen. Sommige leden stopten zelfs. Het bestuur moest in actie komen. En besloot om de dirigent te ontslaan.

Negen maanden later stond het koor op het ronde podium met een andere dirigent. Het concert werd een succes.

Zoveel macht heb je dus als dirigent

Puur omdat je wel of niet weet hoe je zelfvertrouwen geeft. Je kunt motivatie maken of breken. En daarmee muzikale prestaties maken of breken. Je doet het met de manier waarop je feedback geeft op muziek.

Nog een voorbeeld

Laatst stond ik achter het gordijn van de homestudio van mijn band. Klaar om het nummer All This Time in te zingen. Een eigen nummer, geschreven naar aanleiding van het jarenlang moeten missen van mijn vader. Ik had er al drie takes opzitten. Tijdens die drie takes had ik alles aan emotie erin gegooid. Ik was blij over het feit dat ik me open had durven zetten in de nabijheid van de bandleden.

Vanachter het gordijn hoorde ik het de bandleden zeggen.

“Je zingt die hoge noot niet goed. Die klinkt genepen.” Tot overmaat van ramp deed één van de bandleden na hoe genepen ik wel niet had geklonken.

Ik voelde een klein schokje door mijn lichaam gaan. Alsof ik even een beetje kleiner werd. Dus zo voelt een oordeel als ik wagenwijd open sta.

Ik herstelde me snel met de gedachte dat het niet hun intentie was om me kleiner te maken. Ze wilden me enkel helpen. Maar het had wel even zo gevoeld.

Zingen is een gevoelige zaak.
Iedereen moet het met zijn eigen stem doen. En muziek maak je met je eigen gevoel. Als je geluk hebt tenminste, want veel zangers in koren hebben nooit geleerd hoe je met gevoel zingt. Ze hebben keer op keer te horen gekregen wat ze niet goed deden. Dat heeft hoe dan ook invloed op de mate waarin ze zich durven over te geven aan muziek. Dat hóór je. En dat vóel je.

Goed feedback geven is dus bewust feedback geven

Je krijgt meer grip op de muzikale output van zangers door te zeggen wat je sterk vond en wat je nog wenst. Niet door in termen van goed of fout te oordelen.

Je kunt zeggen: “Je zingt die hoge noot niet goed. Die klinkt genepen.” Daarmee help je een zanger om zichzelf een beetje kleiner te voelen.

Je kunt ook zeggen: “Ik vind het mooi hoe je je overgeeft aan de muziek. Kun je tijdens die hoge noot meer ruimte innemen, zodat ie nog meer open klinkt?” Daarmee help je een zanger om zichzelf een beetje groter te voelen. En dat is wat elke muzikant nodig heeft. En je geeft direct een muzikale richting. Handig als je muzikaal leiderschap wilt.

Ik zweer bij de I like – I wish methode.

De I like – I wish methode wil zeggen dat je je zin begint met ik vind het [mooi, knap, fijn, etc] dat en eindigt met ik wens dat.

Bijvoorbeeld:

Ik vind het knap dat je maat 9 tot en met 16 nu al onder de knie hebt.
Ik wens dat je de noten iets meer aan elkaar zingt zodat de zinnen als één geheel klinken.

Het mooie aan I like – I wish is dat je altijd positief begint én mensen een muzikale richting geeft. Dat geeft je werkelijk grip als muzikaal leider.

En ja. Ook ik ben me niet altijd bewust van hoe ik feedback geef. Soms mis ik kansen. Dan zeg ik: je zingt die noot niet zuiver.  In plaats van: ik wens dat je die noot helemaal lekker raakt. Oordelend feedback geven is hardnekkig. Muzikaal leiding geven blijft een groeiproces. Dus laat ik het zo zeggen: ik vind het mooi dat ik mijn best doe om mensen zelfvertrouwen te geven. En ik zou wensen dat ik de volgende keer mijn wensen positief kan beschrijven als ik weer iets hoor dat beter kan.

 

Over de auteur

Jenne Snijders is de RepetitieProfessor. Ze is als muziekprofessional afgestudeerd aan het Conservatorium en als communicatieprofessional in Concept & Creatie. Ze werkt sinds 2002 als projectdirigent, zangcoach, songwriter, arrangeur en conceptontwikkelaar aan diverse muziekprojecten.

Het Stemsportschool-basisboek

In het Stemsportschool-basisboek vind je drie oefeningen die mensen helpt om met meer zelfvertrouwen te zingen: het huwelijk, de olifant en de adelaar.

Jenne schreef het boekje om de 12 meest basale zangtechnieken te delen, die elke zanger zou moeten kennen. Het boekje is ontstaan uit haar praktijk als projectdirigent en zangcoach.